SMGS
list przewozowy, umowa o przyjęciu i przewozie towaru stosowana w międzynarodowej kolejowej komunikacji towarowej
ADR
(z franc. Accord européen relatif au transport international des marchandises Dangereuses par Rout) – międzynarodowa konwencja regulująca zasady przewozu drogowego ładunków niebezpiecznych, zwyczajowo według tych zasad określany jest ładunek niebezpieczny w transporcie drogowym.
AMS (Automated Manifest System)
system, który automatycznie zgłasza dane przy eksporcie do USA
ATA / Karnet ATA
to dokument stosowany przy odprawie czasowej towarów, umożliwiający dokonanie czasowego przywozu lub wywozu towarów
AWB (Air Way Bill)
list przewozowy stosowany we frachcie lotniczym
B/L (Bill of Lading)
to morski list przewozowy, świadectwo potwierdzające odbiór danego ładunku na statek i zobowiązanie przewoźnika do dostarczenia go do portu docelowego.
CBM
(z ang. Cubic Meter / cbm) - metr sześcienny
CEMT
Europejska Konferencja Ministrów Transportu - organizacja dbająca o koordynację i rozwój ogólnoeuropejskiej polityki transportowej (inaczej: ECMT), wydająca pozwolenia na transport towaru pomiędzy krajami członkowskimi
CFR
(z ang. Cost and Freight) – pokrycie przez sprzedawcę kosztów transportu do portu docelowego, bez kosztów ubezpieczenia
CFS
(z ang. Container Freight Station) punkt konsolidacyjny dla towarów drobnicowych
CIF
(z ang. Cost, Insurance & Freight) – pokrycie przez sprzedawcę kosztów transportu do portu docelowego, jak również kosztów ubezpieczenia
CIM
międzynarodowy kolejowy list przewozowy, który jest wykorzystywany podczas tworzenia odpowiedniej umowy pomiędzy przewoźnikiem/firmą kolejową a nadawcą
CISF
(z ang. China Import Service Fee) dodatkowa opłata handlingowa występująca przy frachcie morskim z Chin
CMR
akt prawny regulujący zasady międzynarodowego transportu drogowego towarów, przede wszystkim w zakresie dokumentacji transportu oraz odpowiedzialności spedytora
COD
(z ang. Cash On Delivery) – płatność gotówką przy odbiorze towaru
CPT
(z ang. Carriage Paid To) – przewoźne opłacone do …
D/N
(Debit Nota) – nota obciążeniowa
D/O
(Delivery Order) – dokument pozwalający na wydanie ładunku w porcie
D/P
(z ang.Documents Against Payment) – dokumentowe inkaso gotówkowe
D/THC
(z ang. Destination THC) - koszty portowe w porcie wyładunku
DDP
(z ang. Delivered Duty Paid) - oznaczenie, że towar jest dostarczony a cło opłacone
DDU
(z ang. Delivered Duty Unpaid) – oznaczenie, że towar jest dostarczony a cło nieopłacone
Dem & Det (Demurrage & Detention)
opłaty dodatkowe dla armatora z tytułu przetrzymania kontenera powyżej wyznaczonego czasu: dem = w porcie, det = na środku transportu
Demmurage/Detention
(czasem używany jest skrót Dem/Det). Demurrage to opłata należna armatorowi za przetrzymanie w porcie pełnego kontenera powyżej określonego czasu – Demurrage. Detention to opłata należna armatorowi za przetrzymanie kontenera na środku transportu.
DGD
deklaracja załadowcy określająca specyfikę towaru niebezpiecznego zwykle dostarczana spedytorowi z MSDS (kartą charakterystyki produktu)
DGR
(z ang. Dangerous Goods) – przepisy odnoszące się do przewozu i dokumentowania towarów niebezpiecznych w transporcie lotniczym
Dodatki
pewne dodatkowe opłaty naliczane przy usłudze spedycyjnej:
BAF
dodatek paliwowy, nakłada go konferencja żeglugowa lub armator, a jego celem jest zniwelowanie efektów zmiany cen na rynku paliw
PCS
dodatkowa opłata pobierana za transport Kanałem Panamskim
LSF
dodatek za paliwo niskosiarkowe stosowany głównie dla portów Morza Bałtyckiego
SCT
dodatkowa opłata pobierana za transport Kanałem Sueskim
CAF
dodatek walutowy, służący zminimalizowaniu efektów wahań kursów walutowych
PORTEO
opłata portowa w portach Ameryki Południowej płatna zwykle przez załadowcę
WRS
dodatek za ryzyko wojny
PSS
dodatek wprowadzany w sezonie zwiększonych przewozów
ISPS
dodatek za zwiększone bezpieczeństwo w porcie
PRS
Piracy Risk Surcharge (inaczej AGS – Aden Gulf Surcharge) – dodatek z tytułu konieczności opłacenia służb zapewniających bezpieczeństwo statków poruszających się w obrębie Zatoki Adeńskiej
OWS
Overweight Surcharge – dodatek/dopłata do kontenerów 20’stopowych z tytułu przewozu ciężkich ładunków powyżej limitu określonego przez armatora realizującego transport (naliczana najczęściej powyżej 18t)
EBS
Emergency Bunker Surcharge – specjalna dopłata służąca zniwelowaniu wahań cen paliwa – każdorazowo decyzja o jej naliczeniu podejmowana jest przez armatora realizującego transport
ERS
Equipment Repositioning Surcharge (inaczej EIS – Equipment Imbalance Surcharge) – specjalna dopłata służąca zniwelowaniu strat armatora z tytułu niezbilansowania dostępności kontenerów
Dopuszczalna masa
kontenerów w transporcie drogowym - ok 22 tony towaru
Doppelstock
chłodnia z podwójnym poziomem umieszczenia towaru na naczepie
DSK
deklaracja czasowego składowania
EDI
(elektroniczna wymiana danych) – przesyłanie handlowych komunikatów elektronicznych (odpowiedników dotychczasowych dokumentów papierowych) tworzonych według powszechnie obowiązującego standardu
ETA
(z ang. Estimated Time of Arrival) – zapis przewidywanego terminu wejścia towaru do portu morskiego lub lotniczego
ETS/ETD
(z ang. Estimated Time of Sail lub Estimated Time of Departure) – przewidywany czas wyjścia statku z portu
EUR 1
świadectwo przewozowe dla towarów wywożonych z Unii Europejskich do krajów trzecich, objętych obniżonymi stawkami celnymi
Express B/L, Sea Waybill, Waybill
zapis listu morskiego w systemie elektronicznym – bez cech papieru wartościowego
EXW
(z ang. Ex Works) - z zakładu
FAS
(z ang. Free Alongside Ship) - dostarczony wzdłuż burty statku
FCL
(z ang. Full Container Load) transport całokontenerowy
FCR
(z ang. Forwarder's Cargo Receipt) - potwierdzenie przyjęcie ładunku przez spedytora
Feeder
niewielki statek przewozowy, który dowozi kontenery pomiędzy większymi a mniejszymi portami morskimi.
FEU
(z ang. Forty foot container equivalency) – jednostka równoważna dla kontenera 40-stopowego
FILO
(z ang. Free In/Liner Out. Seafreight) – oznaczenie w umowie czarteru, że stawka frachtowa obejmuje koszty wyładunku
FIO
(z ang. Free In/Out.) – zwolniony z portu i do portu
FTL
(z ang. Full Truck Load) – pełne obciążenie pojazdu ciężarowego jednym ładunkiem
Fumigacja
jest to zabieg, który ma na celu usunięcie szkodników (owadów, gryzoni), za pomocą substancji chemicznych lub temperatury. Jeśli nie przeprowadzimy procesu fumigacji, a jest ona wymagana, nie będziemy mogli wprowadzić towaru do obiegu. Wyróżniamy fumigację eksportową i importową.
Gestia Transportowa
prawo jednej ze stron kontraktu do organizacji zasad związanych z transportem towaru, np. w zakresie podziału kosztów, obowiązków pomiędzy stronami
HS code
ośmiocyfrowe rozwinięcie Zharmonizowanego Systemu Określania i Kodowania Towarów
Hub
port bazowy dla kontenerów w relacjach transoceanicznych. To port, do którego przypływają duże transoceaniczne statki, by stamtąd (już na mniejszych jednostkach) rozwozić ładunki do portów docelowych
IMDG
(z ang. International Maritime Dangerous Goods) – międzynarodowy kod dla towarów niebezpiecznych
IMO
(z ang. International Maritime Organization) - Międzynarodowa Organizacja Morza (dawniej IMCO) zajmująca się bezpieczeństwem żeglugi, obrotu morskiego i ochroną środowiska morskiego.
Incoterms
międzynarodowe, ustalone przez Międzynarodową Organizację Handlu z siedzibą w Paryżu, terminy związane z odpowiedzialnością oraz podziałem kosztów związanych z transportem towarów pomiędzy załadowcą a odbiorcą towaru
Interchange
w transporcie kolejowym dokument potwierdzający zrzucenie pustego kontenera na terminalu destynacji
ISF
(z ang. Importer Security Filing) - inaczej zasada 10 + 2 – obowiązek przekazania informacji na temat bezpieczeństwa towaru dla środowiska, konieczny do przekazania na 24 godziny przed załadunkiem na statek
Kabotaż
przewóz towarów pomiędzy dwoma miejscami (np. portami) znajdującymi się na terenie tego samego kraju, realizowany przez firmę bądź środek transportu zarejestrowany w innym kraju.
Kongestia
utrudnienie związane ze zbyt dużą liczbą ładunków w porcie
Konosament
to morski list przewozowy, świadectwo potwierdzające odbiór danego ładunku na statek i zobowiązanie przewoźnika do dostarczenia go do portu docelowego.
Konsolidacja
grupowanie mniejszych ładunków w większe dla celów transportowych (minimalizacja kosztów poprzez zwiększenie stopnia wykorzystania środków transportu)
LCL
(z ang. Less than Container Load) - drobnicowe przewozy kontenerowe
Licencja spedycja
decyzja administracyjna uprawniająca do podejmowania i wykonywania działalności w zakresie transportu drogowego towarów. Licencję wydaje się na czas oznaczony od 2 do 50 lat.
Licencja transportowa
pozwolenie na wykonywanie międzynarodowego zarobkowego przewozu rzeczy
List gwarancyjny
pisemne zobowiązanie do pokrycia wszelkich strat, szkód i kosztów przewoźnikowi spowodowane rezygnacja z poszczególnych warunków umowy przewozowej
LTL
(z ang. Less Than Truck Load) – ładunek częściowy w pojeździe ciężarowym
LWS
(z agn. Low Water Surcharge) – dodatek frachtowy wynikający z niskiego poziomu wód w rzekach
Magazyn typu "cross-dock"
to krótkoterminowe składanie towaru. Ładunek po dotarciu do magazynu typu cross-dock jest od razu przygotowywany do dalszej wysyłki. Takie rozwiązanie skraca czas dostawy do klienta docelowego.
MRN
numer ewidencyjny operacji tranzytowej zwyczajowo dokument potwierdzający procedurę wywozu
MSDS
(z ang. Material Safety Data Sheet) –czyli Karta charakterystyki produktu niebezpiecznego , określa jego grupę oraz klasę
OCP
ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej przewoźnika
OCPU
ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej przewoźnika umownego
OCS
ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej spedytora
Odprawa celna ostateczna
dopuszczenie towaru do obrotu po uiszczeniu opłat celno - podatkowych
Odprawa celna przekazowa
to taka odprawa, której zadanie zostaje przekazane innemu urzędowi celnemu, najczęściej urzędowi najbliżej położonemu względem miejsca przeznaczenia towaru
OOG
(z ang. out of gauge) – oznaczenie ładunku ponadgabarytowego
Original Bill of Lading (B/L)
morski list przewozowy wystawiony w oryginale
POD
(z ang. Port Of Discharge) – port wyładunku
POL
(z ang. Port Of Loading) - port załadunku
Procedura 4000
procedura dopuszczenia do obrotu z odroczonym podatkiem VAT. Cło jest płatne/zabezpieczane w momencie odprawy. Podatek VAT z tytułu importu towaru rozliczany jest w deklaracji VAT-7.
Procedura 4200
procedura dopuszczenia do obrotu, z natychmiastowym wywozem towaru do innego kraju Unii Europejskiej. Cło jest płatne/zabezpieczane w kraju, w którym dokonywana jest odprawa celna. VAT jest rozliczany w kraju docelowym.
Procedury uproszczone
skrócenie czasu odprawy celnej poprzez elektroniczną wymianę dokumentów oraz odprawę towaru w miejscu jego przeznaczenia, a nie – jak dotąd – w siedzibie urzędu celnego
Przelicznik W/M
(waga/miara) przelicznik stosowany w przypadku frachtu morskiego. Opłata za fracht morski obliczana jest na podstawie kubatury lub wagi towaru w zależności od tego co stanowi większą wartość.
Reach Stacker
wózek widłowy wykorzystywany do przewozu kontenerów
SAD
(z ang. Single Administrative Document) – wymagany w Unii Europejskiej dokument zgłoszenia towaru do odprawy celnej
SeaWayBill
konosament ekspresowy, często w formie elektronicznej, wystawiany zamiast Bill of Lading w formie drukowanej; umożliwiający natychmiastowe zwolnienie towaru i wydanie odbiorcy
SENT
elektroniczny rejestr zgłoszeń towarów w celu realizacji ustawy o systemie monitorowania drogowego przewozu ładunków
Shipper
(inaczej Consignor) – nadawca ładunku
SOC
(z ang. Shipper Own Container) - kontener załadowcy
Storage
opłata za składowanie ładunku ponad wyznaczony czas wolny
Sztauowanie
(ang. Stowage) odpowiednie ułożenie ładunku w taki sposób, żeby zabezpieczyć ruchome części przed przemieszczaniem. Odpowiednie rozmieszczenie ładunków zapewni bezpieczeństwo transportu oraz ochronę przed uszkodzeniami.
T1
wspólna procedura tranzytowa dotycząca ładunków przewożonych między krajami Unii Europejskiej a pozostałymi (np. przy przewozie towaru spoza Unii Europejskiej na terenie Unii)
T2L
wspólna procedura tranzytowa dotycząca ładunków przewożonych pomiędzy krajami Unii Europejskiej (np. z Polski na Cypr drogą morską lub po dopuszczeniu do obrotu z Hamburga do Gdyni)
TEU
(z ang. Twenty – Feet Equivalent Unit) – jednostka miary odpowiadająca pojemności jednego kontenera 20 – stopowego
TFE
(z ang. Twenty Foot Equivalency) - jednostka pojemności rownoważna ekwiwalentowi kontenera 20-stopowego
THD
(z ang. Terminal Handling at Destination) - opłaty portowe w miejscu przeznaczenia
THO
(z ang. Terminal Handling at Origin) - opłaty portowe w miejscu załadunku
TT
(z ang. Transit Time) – przewidywany czas transportu
Ubezpieczenie Cargo
dodatkowo płatne ubezpieczenie ładunku w transporcie
UN
międzynarodowe, 4-rocyfrowe oznaczenie substancji i towarów niebezpiecznych
V.A.T.O.S.
(z ang. valid at the time of shipment) – oznaczenie pobrania dodatków do frachtu morskiego i lotniczego, według momentu załadunku
VGM
międzynarodowe, 4-rocyfrowe oznaczenie substancji i towarów niebezpiecznych
W/M
waga / miara– przelicznik stosowany we frachcie morskim polegający na tym, że do obliczenia frachtu wybiera się większą wartość – wagę lub kubaturę
